همیشه عذرخواهی کنید

همیشه عذرخواهی کنید

● چه‌طور عذرخواهی کنیم
این کار اصلا” راحت نیست. دکتر «آرون لازار» – روان‎شناس و رئیس دانشکده‎ی پزشکی «ماساچوست» – سال‎ها بر روی تأسف و پشیمانی افراد در شرایط مختلف میان‎فردی تا بین‎المللی، مطالعه کرده و دریافته است که یک عذرخواهی مؤثر باید شامل مؤلفه‎های زیر باشد.
▪ اعتراف و تصدیق کامل اشتباه: ابتدا با توضیح دقیق اشتباه‌تان، بدون اجتناب از بدترین حقایق آغاز کنید. زمانی‌که حقایق روشن شد اعتراف کنید که یکی از اصول اخلاقی‎تان را زیر پا گذاشته‎اید. مهم نیست که حتما” ارزش‎های اخلاقی‎تان با شخصی که به او آسیب رسانده‎اید یکسان باشد؛ در صورتی‎که قوانین ارزشی خودتان را نیز زیر پا گذاشته باشید هم خطا کرده‎اید پس مسئولیت آن‌را بپذیرید.
▪ توضیح: توضیح صادقانه بهترین کار برای ساخت مجدد رابطه‎ای استوار و آرام است. توضیح عمیق رفتارتان کلیدی است که شما را به سوی بهتر شدن سوق می‎دهد. این توضیح به قربانی‎تان کمک خواهد کرد تا درک کند چرا مرتکب خطا شده‎اید و هر دوی شما اطمینان حاصل می‎کنید که چنین توهین یا اشتباهی دوباره تکرار نخواهد شد. بهانه آوردن، فقط مسئولیت‎پذیری‎تان را از بین می‎برد پس آن‌را از فرایند عذرخواهی‎تان بیرون بیاندازید.
▪ اظهار بی‎ریا و واقعی پشیمانی و افسوس: هر کسی که عبارت «متأسفم که باعث شدم چنین احساسی داشته باشی.» را بشنود می‎تواند تفاوت میان تأسف بی‎ریا و صادقانه یا تلاش برای اجتناب از پذیرش مسئولیت رفتار نادرست را درک کند.
عذرخواهی پایان کش‎مکش‎ها با گذشته است. با این کار می‎پذیریم که اشتباه چه بوده و گره‎ی آن‌را از گذشته باز می‎کنیم و از همین نقطه آزاد خواهیم بود تا به سوی جلو پیش برویم؛ فرقی نمی‎کند بخشیده شده‎ایم یا نه.
▪ جبران خسارت و آسیب: عذرخواهی شامل یک کار ترمیمی واقعی است؛ گفتن عبارت «من متأسفم» به تنهایی هیچ چیز محسوس و ملموسی برای مرمت ندارد. به یاد داشته باشید که در روابط معمولا” قلب‎ها آسیب می‎بینند نه اجسام، پس باید تلاش کنید تا وقار و احترام فرد مقابل را به او بازگردانید. برای شروع این فرآیند می‎توانید از این سؤال آغاز کنید: «چه کار دیگری هست که می‎خواهی آن‌را انجام دهم؟» اگر این سؤال را صادقانه بپرسید و واقعا” به پاسخ آن گوش دهید و براساس خواست و در مقابل عمل کنید، خواهید توانست به احساسات و دیدگاه‎های آنان احترام بگذارید و آن‎ها را ارج نهید. آگاهی از این‎که کسی سخن او را شنیده و برای آن ارزش قائل شده، قدرت التیام‎بخشی شگفت‎انگیزی دارد و می‎تواند زخم‎های جبران‎ناپذیر را نیز ترمیم کند.
● بعد از عذرخواهی
پس از این‌که واقعا” از رفتارتان اظهار تأسف کردید باید درباره‎ی خود احساس خوبی داشته باشید. عذرخواهی مؤثر همان‎طور که دکتر لازار آن‌را تعریف می‎کند: “عملی از سر صداقت، تواضع، بلندنظری، تعهد و شهامت است.” اما هیچ ضمانتی وجود ندارد که شخص مقابل همین احساسات گرم را با شما تقسیم کند.
عمل شجاعانه‎ی نهایی این است که درک کنید نباید از قربانی‎تان انتظار بخشش داشته باشید، مسئله‎ای نیست که شما چه‌قدر بزرگ‎وار بوده‎اید و آیا او شما را خواهد بخشید یا از این کار سرباز خواهد زد، این شرایط مربوط به خود اوست و حق دارد تا انتخاب کند.
عذرخواهی پایان کش‎مکش‎ها با گذشته است. با این کار می‎پذیریم که اشتباه چه بوده و گره‎ی آن‌را از گذشته باز می‎کنیم و از همین نقطه آزاد خواهیم بود تا به سوی جلو پیش برویم؛ فرقی نمی‎کند بخشیده شده‎ایم یا نه.
عذرخواهی نقص‎های‌مان را برطرف نمی‎کند اما تعهد ما به صداقت نسبت به نقص‎ها و عیوب‌مان را آشکار ساخته و عزم راسخمان را در تلاش برای بهتر بودن نشان می‎دهد. شخصیت «مک گرو» در «قصه‎ی عشق» بسیار زود از دنیا رفت و یاد نگرفت که «عشق یعنی این‌که همیشه قدرت این‌را داشته باشی که بگویی از چیزی متأسف هستی