صبا ز منزل جانان گذر دریغ مدار


صبا ز منزل جانان گذر دریغ مدار//وز او به عاشق بیدل خبر دریغ مدار
به شکر آن که شکفتی به کام بخت ای گل//نسیم وصل ز مرغ سحر دریغ مدار
حریف عشق تو بودم چو ماه نو بودی//کنون که ماه تمامی نظر دریغ مدار
جهان و هر چه در او هست سهل و مختصر است//ز اهل معرفت این مختصر دریغ مدار
کنون که چشمه قند است لعل نوشینت//سخن بگوی و ز طوطی شکر دریغ مدار
مکارم تو به آفاق میبرد شاعر//از او وظیفه و زاد سفر دریغ مدار
چو ذکر خیر طلب میکنی سخن این است//که در بهای سخن سیم و زر دریغ مدار
غبار غم برود حال خوش شود حافظ//تو آب دیده از این رهگذر دریغ مدار
معانی لغات:
منزل:جایگاه ونزول و اقامت کاروان.
جانان:محبوب.
گذر:گذشتن ، در اینجا به معنای وزیدن.
دریغ مدار:مضایقه مکن.
بیدل: دل از دست داده .
به کام بخت:مطابق آرزو ، به مراد طالع .
حریف عشق:طرف وهمدم عشق.
ماه نو: هلال ، کنایه از نوجوان بودن.
ماه تمام:بدر، کنایه از جوان کامل عیار.
سهل:آسان ، خوار و بی ارزش ، ناچیز.
اهل معرفت:عارفان.
ایمن مختصر:این اندک بی مقدار، کنایه به ( نظر) بیت ماقبل
.لعل نوشین:لب شیرین، لبشیرین لعل مانند
.مکارِم:مکرمت ها ، بزرگواریها.
به آفاق می برد:به سراسر جهان اشاعه می دهد.
وظیفه:مقرری ، حقوق معین ماهیانه یا سالیانه.
زادسفر:توشهسفر، خرج و هزینه مسافرت.
ذکرخیر: نام وشهرت نیک
.سخن این است:جان کلام در این است.
معانی ابیات:
(۱) ای نسیم صبا از وزیدن برمنزل محبوب ، مضایقه مکن و از اینکه خبری از محبوب برای عاشق دل از دست داده بیاوری دریغ مورز
.(۲)ایگل به شکر آنکه به آرزوی دل خود رسیده و شکوفا شده یی بوی وصال را به وسیله نسیم ، به بلبل برسان .
(۳)آن زمان که تو چون هلال ، نوجوان بودی من همدم و طالب عشق تو بودم اکنون که چون بدر ، جوان برومندی شدی ( نظر لطف) خود را از من مگیر.
(۴) دنیا و هر چه در آن است خوار و بی مقدار است از عارفان این (نظرِ لطف) را مضایقه مکن.
(۵) اکنون که لب لعل شیرینت سرچشمه شیرینی هاست ، سخن بگوی و شکر خود را از این عاشق که به مانند طوطی خواستارآن است دریغ مکن .
(۶) شاعر ، خبر بخشش و بزرگواریها ی تورا در جهان می پراکند . مقرری و خرج سفررا از او مضایقه مکن .
(۷) جان کلام و منظور من این است که هر گاه تو طالب نام وشهرت نیک هستی ، در برابر ارزش سخن از پرداختن سیم وزر مضایقه مکن .
(۸) حافظ ، گرد و غبار غم و اندوه از میان رفته و حالت روبه بهبودی خواهد گذاشت. از ریختن اشک در این راه کوتاهی مکن.
منبع: مستانه دات آی آر
دیدگاهتان را بنویسید