به دور لاله قدح گیر و بی‌ریا می‌باش
به دور لاله قدح گیر و بی‌ریا می‌باش//به بوی گل نفسی همدم صبا می‌باش
نگویمت که همه ساله می پرستی کن//سه ماه می خور و نه ماه پارسا می‌باش
چو پیر سالک عشقت به می حواله کند//بنوش و منتظر رحمت خدا می‌باش
گرت هواست که چون جم به سر غیب رسی//بیا و همدم جام جهان نما می‌باش
چو غنچه گر چه فروبستگیست کار جهان//تو همچو باد بهاری گره گشا می‌باش
وفا مجوی ز کس ور سخن نمی‌شنوی//به هرزه طالب سیمرغ و کیمیا می‌باش
مرید طاعت بیگانگان مشو حافظ//ولی معاشر رندان پارسا می‌باش
معانی لغات:
به دور لاله : به هنگام گل لاله، به دوران گل لاله، موسم لاله .
قدح : پیاله بزرگ .
نفسی : یکدم، یک لحظه .
همدم : هم نفس .
همه ساله : تمام مدت سال .
پیر سالک : مرشد و هادی راه طریقت الی الله .
گرت هواست : اگر آرزوی داری .
جم : جمشید، پادشاهی که اهورامزدا با او گفتگو کرده، کلیم الله اول (وندیداد) و او پیش از حضرت زرتشت می زیست .
به سرّ غیب رسی : به اسرار نهان دست یابی .
جام جهان نما : جامی که کیخسرو در آن می نگریست و به اسرار همه جهان آن روز دست می یافت و بعد به نام جام جم مشهور شد . جامی که عامل معرفت و واسطه بین جمشید و خدا (اهورامزدا) بوده است .
فروبستگی : در هم پیچیدگی، گِرِه خوردگی .
گِرِه گشا : حلّال مشکلات .
به هرزه : بیهوده .
سیمرغ : مرغ افسانه ای .
کیمیا : عامل تبدیل فلزّات ارزان مانند مس به طلا که افسانه ای بیش نیست .
طاعت : اطاعت، عبادت .
معاشر : رفیق، یار .
معانی ابیات:
۱) موسم گل لاله، جام شراب بگیر و از ریاکاری بپرهیز و همزمان با بوی دلاویز گل، لحظه ای با نسیم صبا هم نفس شو.
۲) منظورم این نیست که در تمام مدّت سال باده بنوش. سه ماه می بنوش و نُه ماه پرهیزکار باش .
۳) آنگاه که پیرِ راهنمایِ عشق تو را به باده نوشی فراخواند، بنوش و به بخشش خداوند امیدوار باش .
۴) اگر آرزومندی که همانند جمشید از رازهای نهانی جهان آگاه شوی، بشتاب و با جام جهان نما (ضمیر مرشد کامل ـ جام شراب) همدم باش .
۵) اگرچه کارهای جهان به مانند غنچه به هم پیچیده و سردرگُم و دَرهَم است، تو همانند باد بهار که غنچه را از هم باز می کند گره گشا باش .
۶) از کسی انتظار وفاداری نداشته باش و اگر این حرف را قبول نداری بیهوده به جستجوی سیمرغ و کیمیا (عنقا و اکسیر) وقتت را به هدر ده !
۷) حافظ، هوادار و شیفته عبادت آن هایی که از خدا بیگانه اند مشو ولی با رندانی که به اسرارِ الهی آشنایند معاشر و هم نشین باش .
منبع: مستانه دات آی آر
پاسخ دهید