حالیا مصلحت وقت در آن می‌بینم
حالیا مصلحت وقت در آن می‌بینم//که کشم رخت به میخانه و خوش بنشینم
جام می گیرم و از اهل ریا دور شوم//یعنی از اهل جهان پاکدلی بگزینم
جز صراحی و کتابم نبود یار و ندیم//تا حریفان دغا را به جهان کم بینم
سر به آزادگی از خلق برآرم چون سرو//گر دهد دست که دامن ز جهان درچینم
بس که در خرقه آلوده زدم لاف صلاح//شرمسار از رخ ساقی و می رنگینم
سینه تنگ من و بار غم او هیهات//مرد این بار گران نیست دل مسکینم
من اگر رند خراباتم و گر زاهد شهر//این متاعم که همی‌بینی و کمتر زینم
بنده آصف عهدم دلم از راه مبر//که اگر دم زنم از چرخ بخواهد کینم
بر دلم گرد ستم‌هاست خدایا مپسند//که مکدر شود آیینه مهرآیینم
معانی لغات:
حالیا : در حال حاضر، فعلاً، اکنون .
مصلحت وقت : آنچه در این زمان به خیر و صلاح است .
رَخت : اثاث البیت، لباس .
صُراحی : تُنگ شراب با گردنی دراز و تنگ .
ندیم : همدم .
دَغا : دغل، نادرست، حقه باز .
دامن در چیدن : دست و پای خود را جمع کردن، کنایه از گوشه گیری و کناره گیری اختیار کردن .
لاف صلاح : ادّعای پرهیزکاری و تقوی .
میِ رنگین : شراب سرخ، شراب زلال و روشن .
هیهات : ( شبه جمله ) بعید است، تأسّف می خورم .
مکدّر : کدر ، تیره .
آیینه مهر آیین : آیینه دل که رسم و آیین محبت را می شناسد .
متاع : کالا، جنس .
آصف عهد : وزیر وقت .
معانی ابیات:
۱) در حال حاضر صلاح خود را در این می بینم که به میخانه اسباب کشی کرده و در آنجا به خوشی اقامت گزینم .
۲) (و) جام باده بنوشم و از دو رویان و ریاکاران فاصله بگیرم یعنی از میان همه مردم زمانه پاکدلی مانند جام می را به مصاحبت خود برگزینم .
۳) (و) به جز شراب و کتاب دوست و همدمی نداشته باشم تا روی دغلبازان مدّعی دوستی را کمتر ببینم .
۴) اگر چنین چیزی ممکن شود که از مردم دنیا کناره گیری کنم، در آزردگی به مانند سرو از میان آنها سریر خواهم افراشت .
۵) از بس در خرقه به گناه آلوده خود دم از پرهیزکاری زدم، از روی ساقی و شراب رنگین خجالت می کشم .
۶) بعید است که این سینه تنگ من، توان کشیدن بار غم او را داشته باشد، این دل بی نوای من توانایی کشیدن این بار سنگین را ندارد .
۷) گرد ستم های زیادی بر دلم نشسته، از برای خدا راضی مشو که چهره آیینه مانند دل مهرورز من تیره و کدر می شود .
۸) مرا دل نگران مکن . من غلام وزیر وقتم و اگر لب باز کنم او انتقام مرا از چرخ خواهد گرفت .
منبع: مستانه دات آی آر
دیدگاهتان را بنویسید