راهیست راه عشق که هیچش کناره نیست
راهیست راه عشق که هیچش کناره نیست///آن جا جز آن که جان بسپارند چاره نیست
هر گه که دل به عشق دهی خوش دمی بود///در کار خیر حاجت هیچ استخاره نیست
ما را ز منع عقل مترسان و می بیار///کان شحنه در ولایت ما هیچ کاره نیست
از چشم خود بپرس که ما را که می‌کشد///جانا گناه طالع و جرم ستاره نیست
او را به چشم پاک توان دید چون هلال///هر دیده جای جلوه آن ماه پاره نیست
فرصت شمر طریقه رندی که این نشان///چون راه گنج بر همه کس آشکاره نیست
نگرفت در تو گریه حافظ به هیچ رو///حیران آن دلم که کم از سنگ خاره نیست
معاني لغات:
عشق: محبت مفرط، بسيار دوست داشتن و در اصطلاح عرفا ستايش كنندگان حق چهار مرتبه دارند: مرتبه ميل و مرتبه ارادت ومرتبه محبت و مرتبه عشق و مرتبه عشق واجد جميع كمالات در يك ذات است.
آنجا جزآنكه جان بسپارند چاره نيست: سالكين راه طريقت چون به مرتبه عشق رسند راهي جز فنا في‌الله ندارند.
استخاره: از خداوند خير و راه صواب خواستن.
منع عقل: آنچه عقل آن را منع كرده است.
شحنه: داروغه، مدعي العموم.
طالع: برآينده، طلوع كننده و در اصطلاح نجوم جزئي از منطقه‌البروج است كه به هنگام ولادت هركس با حالت سعد و نحس مشخص مي‌شود و از معتقدات قديم اينكه زحل نحس اكبر و مريخ نحس اصغر و مشتري و زهره هردو سعد و آفتاب و عطارد هم مي‌تواند سعد و هم نحس باشد و اين بسته به وقت مفروض منطقه‌البروج در افق شرقي است.
نگرفت در تو: در تو تأثير نكرد.
معاني ابيات غزل:
(1) درياي عشق دريايي است كه ساحل و كناره ندارد و براي شناگران آن راه نجات ديگري جز آنكه در آن جان بسپارند نيست.
(2) در هر زمان كه عشق را به دل راه داده و عاشق شوي مبارك است. در كار خير نيازي به مشورت و استخاره نيست.
(3) شراب بياور و ما را از اينكه عقل، خوردن آن را منع كرده است مترسان كه در ولايت ما داروغه عقل هيچ كاره است و كسي به حرف او گوش نمي‌دهد.
(4) از چشمان خود بپرس كه چه كسي ما را مي‌كشد؟ و در اين كارطالع و ستاره بخت گناه و دخالتي ندارد.
(5) روي او را همانند رؤيت هلال ماه نو، بايستي با چشم پاك و جسم طاهر مشاهده كرد. هر ديده لياقت ديدن روي آن ماهپاره را ندارد.
(6) راه و روش رندي را برگزين و آن را گرامي‌دار و آگاه باش كه نشان و علامت اين راه و روش به مانند نشاني گنج مي‌ماند و برهمگان آشكار نيست.
(7) گريه و اشك حافظ به هيچ وجه دل تو را نرم نكرد از آن دل در شگفتم كه سختي آن كمتر از سنگ خارا نيست.
منبع: مستانه دات آی آر
پاسخ دهید