هر که را با خط سبزت سر سودا باشد


هر که را با خط سبزت سر سودا باشد///پای از این دایره بیرون ننهد تا باشد
من چو از خاک لحد لاله صفت برخیزم///داغ سودای توام سر سویدا باشد
تو خود ای گوهر یک دانه کجایی آخر///کز غمت دیده مردم همه دریا باشد
از بن هر مژهام آب روان است بیا///اگرت میل لب جوی و تماشا باشد
چون گل و می دمی از پرده برون آی و درآ///که دگرباره ملاقات نه پیدا باشد
ظل ممدود خم زلف توام بر سر باد///کاندر این سایه قرار دل شیدا باشد
چشمت از ناز به حافظ نکند میل آری///سرگرانی صفت نرگس رعنا باشد
معاني لغات غزل:
خط سبز : موهاي نو رسته بر رخسا ر خوبرويان .
سودا:( لغت تركي ) معامله ، داد و ستدو وسودا ء عربي به معناي نقطه سياه.
از اين د ايره : منظور دايره رستنگاه موهاي عارض محبوب است.
لحد: گور.
داغ سودا: نشانه دلبستگي ، داغ حسرت معامله با تو
سِرّ: راز و در اصطلاح صوفيه لطيفي خدادادي كه محل شهود است.
سويدا: ( مونث ) سويدا ، مصغر سوداء ، ميان و مركز دل ، دانه دل كه قدما بر اين تصور بو دند كه دانه سياهي در مركز دل نهفته است و مذكر آن اسود است.
تماشا:نگريستن و ديدن ولذت برد ن يا عبرت گرفتن
از پرده برون آي:شرم و حيا را ترك كن ، بي پروا باش و ديدار كن.
ظل: سايه .
ممدود: دراز كشيده و طولاني.
شيدا:عاشق ، بيقرار،شيفته.
سرگراني:كِبر ، غرور ، سرسنگيني ، بي اعتنايي.
رعنا:در عربي تأنيت ارعن به معناي زن لوند ساده ابله گول خور و در زبان فارسي رسا قد ، بلند قد، موزون معنا مي دهد .
معاني ابيات:
(1) هر كس كه با خط نورسته گرداگرد لب چهره تو خال داد و ستد داشته باشد تا زنده است پاي دل را از اين دايره صورت، بيرون نمي گذارد.
(2)آنگاه كه به مانند گل لاله سر از خاك لحد برآرم، داغ و حسرت دلبستگي ام به تو به صو رت لكه سياهي ميان گل لاله نمودار خواهد شد.
(3) آخر تواي مرواريد يكتا و بي نظير كجايي كه چشم مردمان در غم فراق تو از اشك به مانند دريا درآمده است.
(4) اگر خواهان نشستن لب جوي آب وتماشا كردني بيا و بنگر كه از پاي هر مژه چشمم، اشك چون جوي آب جاري است.
(5) مانند گل و شراب يكدم از پرده پوشيدگي به درآمده و از در من به در آي چرا كه معلوم نيست كه بار ديگر امكان ديدار دست دهد.
(6) خدا سايه بلند خم زلف تورا از سر من كم نكند زيرا دل شيدا و بي قرار من در پناه اين سايه آرام و قرار گيرد.
(7) چشم هاي تو از شدت ناز و تفاخر به سوي حافظ گرايش ندارد، آري هميشه سر سنگيني از ويژگي هاي گل نرگس بلند بالاست.
منبع: مستانه دات آی آر
دیدگاهتان را بنویسید