مواد غذایی مناسب برای کبد
کبد یکی از اعضای مهم و ضروری برای سلامت بدن است. بدن برای حذف سموم، تجزیه هورمون ها، پاکسازی خون، هضم چربی و ذخیره سازی مواد معدنی و ویتامین های ضروری به کبد نیاز دارد. علاوه بر این، کبد یکی از اندام های پرکارکرد در بدن محسوب می شود. برای همین سلامتی بدن به سالم نگه داشتن کبد بستگی دارد. این مقاله مواد مفید برای کبد را به شما معرفی می‌کند.
۱. قهوه
قهوه یکی از بهترین نوشیدنی‌ها و مواد مفید برای کبد است. تحقیقات نشان داده‌اند که نوشیدن قهوه در مقابل بیماری‌ها از کبد محافظت می‌کند. این موارد شامل کسانی که به مشکلات کبدی دچار هستند هم می‌شود. مثلا تحقیقات متعددی نشان داده‌اند که نوشیدن قهوه احتمال ابتلا به سیروز کبدی (التهاب شدید کبد) را کاهش می‌دهد.
نوشیدن قهوه همچنین احتمال ابتلا به نوعی از سرطان کبد را کاهش می‌دهد. این نوشیدنی تأثیرات مثبتی هم روی بیماری‌های کبد و التهاب آن دارد. قهوه احتمال مرگ را در کسانی که به بیماری‌های مزمن کبدی دچار هستند، کاهش می‌دهد. محققان این تأثیر را در کسانی دیده‌اند که حداقل روزی سه فنجان قهوه می‌نوشند. این فواید احتمالا به این خاطر هستند که قهوه از تجمع چربی و کلاژن جلوگیری می‌کند. تجمع چربی و کلاژن دو نشانه‌ی اصلی بیماری کبد هستند.
قهوه همچنین موجب کاهش التهاب می‌شود و سطح آنتی اکسیدانگلوتاتیون را بالا می‌برد. آنتی‌اکسیدان‌ها رادیکال‌های آزاد را که به‌صورت طبیعی در بدن وجود دارند و می‌توانند به سلول‌ها آسیب برسانند، خنثی می‌کنند. قهوه فواید زیادی برای سلامتی کبد دارد. کبد شما برای یک لیوان قهوه آرامش‌بخش برای صبحانه، سپاسگزارتان خواهد بود.
خلاصه: خواص قهوه برای سلامتی بسیارند. قهوه آنتی‌اکسیدان‌های کبد را افزایش می‌دهد. این آنتی‌اکسیدان‌ها التهاب کبد را کمتر می‌کنند و خطر ابتلا به بیماری کبد، سرطان و کبد چرب را کاهش میدهند.
۲. چای
امروزه بسیاری از مردم با فواید چای برای سلامتی آشنا هستند، شواهد هم حاکی از این هستند که چای ممکن است برای کبد بسیار مفید باشد. تحقیق گسترده‌ای در ژاپن نشان داده است که نوشیدن ۵ تا ۱۰ فنجان چای سبز در روز میتواند نشانه‌های کبد سالم را افزایش بدهد.
تحقیق کوچک‌تری روی بیماران مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی انجام شده است. در این تحقیق مشخص شد که ۱۲ هفته نوشیدن چای سبزِ حاوی آنتی‌اکسیدان‌های بالا، سطح آنزیم‌های کبد را بهبود می‌بخشد. چای سبز همچنین در کاهش استرس اکسیداتیو (غلبه‌ی رادیکال‌های آزاد بر دفاع آنتی‌اکسیدانی بدن) و کاهش تجمع چربی در کبد مؤثر است.
به‌علاوه در تحقیق دیگری مشخص شد افرادی که چای سبز می‌نوشند، کمتر به سرطان کبد مبتلا می‌شوند. کمترین خطر ابتلا به این سرطان، متوجه کسانی است که روزانه چهار فنجان یا بیشتر چای سبز می‌نوشند.
تعدادی تحقیق روی موش‌ها و موش‌های صحرایی تأثیرات مفید عصاره‌ی چای سیاه و سبز را اثبات کرده‌اند. برای مثال در یکی از این تحقیق‌ها مشخص شد عصاره‌ی چای سیاه بسیاری از تأثیرات منفی غذاهای چرب روی کبد را از بین می‌برد. همچنین چای سیاه نشانه‌های کبد سالم را افزایش می‌دهد.
اما برخی افراد، مخصوصا آنهایی که مشکل کبدی دارند باید مکمل‌های غذایی حاوی چای سبز را با احتیاط مصرف کنند، زیرا چندین تحقیق نشان داده‌اند که مکمل‌های غذایی حاوی عصاره‌ی چای سبز، به کبد آسیب رسانده‌اند.
خلاصه: چای سیاه و سبز ممکن است سطح آنزیم‌ها و چربی کبد را بهبود ببخشند، اما اگر از عصاره‌ی چای سبز استفاده می‌کنید بهتر است مراقب باشید. عصاره‌ی چای سبز ممکن است باعث ایجاد آسیب بیشتر شود.
۳. گریپ‌فروت
گریپ فروت حاوی آنتی‌اکسیدان‌هایی است که به‌صورت طبیعی از کبد محافظت می‌کنند. دو آنتی‌اکسیدان اصلی گریپ‌فروت نارینجنین (یا نارنژنین) و نارینجین (یا نارینژین) هستند. چندین تحقیق روی حیوانات نشان داده‌اند هردوی این آنتی‌اکسیدان‌ها از آسیب به کبد جلوگیری می‌کنند.
گریپ‌فروت به دو روش از کبد حفاظت می‌کند:
- کاهش دادن التهاب؛
- محافظت از سلول‌ها.
تحقیقات نشان داده‌اند این آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند فیبروز کبدی را کاهش بدهند. فیبروز کبدی بیماری‌ای است که در آن بافت‌های متصل اضافی در کبد رشد می‌کنند. این مشکل معمولا به‌خاطر التهاب مزمن به‌وجود می‌آید.
به‌علاوه آزمایش روی موش‌هایی که تغذیه‌ی پُرچربی داشتند نشان داده است نارینجنین میزان چربی درون کبد را کاهش می‌دهد. نارینجنین همچنین آنزیم‌های لازم برای چربی سوزی را افزایش می‌دهد. این میتواند از جمع‌شدن چربی اضافی در کبد جلوگیری کند.
نهایتا آزمایش‌ها ثابت کرده‌اند در موش‌های صحرایی نارینجین توانایی سوخت‌وساز الکل را بیشتر می‌کند و برخی از تأثیرات منفی آن را نیز از بین می‌برد.
تابه‌حال تحقیقی درمورد خود گریپ‌فروت یا آب گریپ‌فروت انجام نشده است. تمام تحقیقات درمورد مواد مغذی موجود در گریپ‌فروت بوده‌اند. به‌علاوه تقریبا تمام تحقیقات انجام‌شده درمورد آنتی‌اکسیدان‌های گریپ‌فروت روی حیوانات بوده‌اند. ولی شواهد موجود نشان میدهند گریپ‌فروت میتواند از بروز آسیب و التهاب جلوگیری کند و کبد را سالم نگه دارد.
خلاصه: آنتی‌اکسیدان‌های موجود در گریپ‌فروت با کاهش التهاب و افزایش مکانیسم‌های دفاعی از کبد محافظت می‌کنند. اما درباره‌ی خود گریپ‌فروت یا آب گریپ‌فروت تحقیقات زیادی روی انسان‌ها انجام نشده است.
۴. تمشک آبی و زغال‌اخته
تمشک آبی و زغال‌اخته هر دو حاوی آنتوسیانین هستند. آنتی‌اکسیدان‌هایی که به این میوه‌ها رنگ خاص خود را میدهند. به‌علاوه این آنتی‌اکسیدان‌ها فواید زیادی هم برای سلامتی دارند.
چندین تحقیق روی حیوانات نشان داده‌اند تمشک آبی و زغال‌اخته، یا آب یا عصاره‌ی آن میتواند به سلامت کبد کمک کند.
خوردن این میوه‌ها برای ۳ تا ۴ هفته از کبد در برابر آسیب محافظت می‌کند. به‌علاوه تمشک آبی عکس‌العمل سیستم ایمنی و آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان را افزایش می‌دهد.
یک آزمایش دیگر به این نتیجه رسیده که آنتی‌اکسیدان‌هایی که در تمشکها دیده می‌شوند ایجاد زخم‌های فیبروز کبد را آهسته‌تر می‌کنند. این مواد ایجاد بافت التیامی در کبد موش‌ها را کند می‌کند.
به‌علاوه آزمایش‌ها نشان میدهند عصاره‌ی تمشک آبی از رشد سلول‌های سرطان کبد انسانی در لوله‌آزمایش جلوگیری می‌کند. ولی برای تأیید این نتایج باید همین آزمایش را درمورد کبد انسان هم انجام داد.
استفاده منظم از این تمشکها باعث می‌شود کبد آنتی‌اکسیدان‌های لازم برای سلامتی را دریافت کند.
خلاصه: تمشکها آنتی‌اکسیدان‌های زیادی دارند. این مواد کمک می‌کنند کبد آسیب کمتری ببیند. تمشکها حتی ممکن است عکس‌العمل دفاعی و آنتی‌اکسیدان‌ها را هم بهبود ببخشند. ولی برای تأیید نتایج باید تحقیقات بیشتری را روی انسان‌ها انجام داد.
۵. انگور
انواع انگور مخصوصا انگور قرمز و بنفش، مواد مغذی مفید زیادی دارند. یکی از شناخته‌شده‌ترین این مواد رستراترول است. این ماده فواید زیادی برای سلامتی دارد.
تحقیقات زیادی روی حیوانات انجام شده‌اند که نشان میدهند انگور و آب انگور میتواند برای کبد مفید باشد.
تحقیقات نشان میدهند انگور فواید زیادی دارد. این فواید شامل کم شدن التهاب، جلوگیری از آسیب و افزایش آنتی‌اکسیدان‌ها می‌شوند.
تحقیق کوچکی روی انسان‌های مبتلا به کبد چرب غیرالکلی انجام شد. این تحقیق نشان داد استفاده از عصاره‌ی دانه‌ی انگور برای سه ماه عملکرد کبد را بهبود می‌بخشد.
اما از آنجایی که عصاره‌ی دانه انگور خیلی فشرده است، ممکن است با خوردن خود انگور این نتایج را نبینید. باید تحقیقات بیشتری انجام بدهیم تا تأثیر عصاره‌ی دانه انگور روی کبد انسان تایید شود.
شواهد زیادی از تحقیقات حیوانی و انسانی به‌دست آمده‌اند. این شواهد نشان میدهند انگور برای سلامت کبد خیلی خوب است.
خلاصه: تحقیقاتی که روی انسان‌ها و حیوانات انجام شده‌اند، نشان میدهند عصاره‌ی دانه انگور میتواند از آسیب به کبد جلوگیری کند. این ماده همچنین آنتی‌اکسیدان‌ها را افزایش می‌دهد و تورم را کم می‌کند.
۶. انجیر خاردار هندی
انجیر خاردار هندی با نام عملی اپونیتا فیکوس ایندیکا نوع معروفی از کاکتوس خوراکی است. میوه و آب آن معمولا بیشترین استفاده را دارند.
این گیاه در طول تاریخ به‌عنوان داروی گیاهی برای درمان زخم‌ها، خستگی و بیماری‌های کبدی مورد استفاده بوده.
تحقیقی در این مورد در سال ۲۰۰۴ روی ۵۵ نفر انجام شد. نتیجه این بود که عصاره‌ی این گیاه عوارض خماری را کمتر می‌کند.
شرکت کنندگان در این آزمایش حالت تهوع، خشکی دهان و بی اشتهاییکمتری داشتند. در این آزمایش افراد دقیقا به یک اندازه الکل مصرف کردند. نیمی از شرکت‌کنندگان قبل از نوشیدن الکل از این عصاره‌ی استفاده کرده بودند. این افراد نصف بقیه عوارض خماری را تجربه کردند. الکل معمولا در کبد تجزیه می‌شود.
نتیجه این شد که این تأثیرات به‌خاطر کاهش تورم کبد بوده‌اند. کبد معمولا بعد از نوشیدن الکل تورم پیدا می‌کند.
تحقیق دیگری روی موش‌ها انجام شد. محققان ابتدا به موش‌ها حشره‌کشی دادند که به کبد آسیب می‌زند. بعد به آنها عصاره‌ی انجیر خاردار هندی دادند. آنها مشاهده کردند که آنزیم‌ها و کلسترول خون آنها به حالت عادی رسیده بود. تحقیقات بعدی هم به همین نتیجه رسیدند.
جدیدا تحقیقی روی موش‌های صحرایی انجام شده است. این تحقیق آب انجیر خاردار هندی را به‌جای عصاره‌ی آن برای از بین بردن اثرات الکل مورد استفاده قرار داد.
نتیجه این شد که آب انجیر خاردار هندی اثر سوءِاکسیدکننده ناشی از مصرف الکل را کاهش می‌دهد. همچنین کبد آسیب‌دیده را التیام می‌بخشد. آب انجیر خاردار هندی سطح آنتی‌اکسیدان‌ها و تورم کبد را ثابت نگه می‌دارد.
تحقیقات بیشتری را باید روی انسان‌ها انجام داد. مخصوصا با استفاده از آب و میوه‌ی انجیر خاردار هندی، نه عصاره‌ی آن. اما تحقیقاتی که تا به حال انجام شده‌اند نشان میدهند که انجیر خاردار هندی تأثیرات مثبتی روی کبد دارد.
خلاصه: انجیر خاردار هندی و آب آن میتواند با کاهش تورم اثرات خماری الکل را کم کند. این ماده میتواند از کبد در برابر آسیب‌های ناشی از مصرف الکل محافظت کند.
۷. آب لبو
آب لبو سرشار از نیترات‌ها و آنتی‌اکسیدان‌هایی به نام بتالین است. این مواد می‌توانند به سلامتی قلب کمک کنند و آسیب‌های اکسایشی و تورم را کاهش بدهند.
منطقی است که فکر کنیم خوردن خود لبو هم میتواند همین تأثیر را روی سلامتی داشته باشد. اما بیشتر آزمایش‌ها از آب لبو استفاده کرده‌اند. میتواند خودتان آب لبو را بگیرید. یا آن را آماده از بازار تهیه کنید.
چندین آزمایش درمورد آب لبو روی موش‌های صحرایی انجام شده‌اند. این تحقیقات نشان میدهند آب لبو اکسایش و تورم کبد را کاهش می‌دهد. همچنین آنزیم‌های سم‌زدای طبیعی در کبد را افزایش می‌دهد.
تحقیقات روی حیوانات نتایج مثبتی داشته‌اند. ولی تحقیق مشابهی تابه‌حال روی انسان‌ها انجام نشده.
تحقیقات روی حیوانات نشان میدهند آب لبو فواید دیگری هم برای سلامتی دارد. این تحقیقات روی انسان‌ها هم نتایج مشابهی داشته‌اند. اما باید تحقیقات بیشتری لازم‌اند تا تأثیرات آب لبو روی سلامتی انسان‌ها تأیید شوند.
خلاصه: آب لبو از کبد در برابر آسیب اکسایش و تورم محافظت می‌کند. این ماده آنزیم‌های سم‌زدای طبیعی را هم افزایش می‌دهد. اما آزمایش‌ها بیشتری باید روی انسان‌ها انجام شوند.
منبع: چطور
دیدگاهتان را بنویسید